De kansen van AI voor juristen in 2025

Waar generatieve AI in eerdere jaren vooral werd gezien als een technologische curiositeit, is deze nu uitgegroeid tot een onmisbaar instrument voor tal van professionals. Voor juristen biedt AI niet alleen praktische voordelen, maar ook strategische kansen om hun werk naar een hoger plan te trekken en concurrentievoordeel te behalen. In deze blog verkennen we de belangrijkste mogelijkheden die AI in 2025 kan bieden voor juridische professionals.

van experiment naar mainstream

In 2025 is de tijd rijp voor het mainstream worden van generatieve AI (vormen van AI die nieuwe content creëren of genereren). Vorig jaar, en bij sommigen wellicht al daarvoor, is hiervoor de basis gelegd. Veel juristen hebben inmiddels kennisgemaakt met verschillende AI-tools en daarmee geëxperimenteerd. Laten we bovendien niet vergeten dat er vorig jaar ook behoorlijk wat nieuwe tools zijn gelanceerd. Daarnaast hebben organisaties de nodige stappen gezet om gebruik te kunnen maken van AI, zoals het ontwikkelen van een organisatiebrede AI-strategie, het opstellen van AI-beleid, het trainen van medewerkers en het opschonen van data.

The great divide

Er dreigt wel een verschil te ontstaan tussen AI-gebruikers en achterblijvers. In plaats van de klassieke discussie over AI versus mens, draait 2025 om wie AI effectief weet in te zetten. Organisaties en professionals die AI-tools op de juiste manier integreren in hun werkprocessen, zullen een duidelijk concurrentievoordeel hebben.

Kleine teams, grote impact

In 2025 kunnen kleine(re) teams, dankzij AI, een grotere impact maken. Denk aan kleine legal teams binnen bedrijven die met behulp van AI meer werk verricht krijgen. Repetitieve taken kunnen worden geautomatiseerd, zodat de gewonnen tijd kan worden besteed aan klantcontact. Of kleine advocatenkantoren die zich duidelijk kunnen profileren door hun website te vullen met relevante blogs - gegenereerd met behulp van AI. Individuele juristen die een following creëren door content te posten op social media, ook gemaakt met behulp van AI. Hierdoor kunnen “kleinere spelers” concurreren met grotere door gebruik te maken van AI-oplossingen.

AI als sparringpartner

Juristen kunnen hun skills en output verbeteren door gebruik te maken van voice AI. Hoe doe je dat? Bijvoorbeeld door gebruik te maken van Voice Mode van Open AI. Wat kan je hier dan mee? Denk aan:

• het vragen om uitleg over een leerstuk;

• het voorbereiden van pleidooien of onderhandelingen;

• het sparren over een (geanonimiseerde) casus;

• het bespreken van argumenten en vragen om weerwoord;

• het oefenen van presentaties;

• het brainstormen over ideeën voor blogs;

• het transcriberen van gesproken tekst (uiteraard zolang vertrouwelijkheid dat toestaat);

• tijdregistratie;

• het direct vertalen naar iedere gewenste taal;

• het voorbereiden van een intake gesprek.

Overigens valt deze toepassing niet alleen in te zetten voor juridisch inhoudelijk werk, denk ook aan het consumeren van nieuws. In 2025 zullen we het nieuws niet langer simpelweg lezen – we praten er tegen en het praat terug. Nieuws transformeert van iets wat we passief consumeren naar iets wat we actief ervaren door voice-first AI die teksten verandert in conversaties en lezers in participanten.

Verwachtingen van cliënten

Afhankelijk van het type klant dat wordt bediend, bestaan er inmiddels verwachtingen en vereisten voor het gebruik van AI. De ene klant is terughoudend en ziet liever niet dat AI wordt ingezet, terwijl anderen juist verlangen van wel. Dat laatste natuurlijk wel ten gunste van de rekening. Transparantie speelt hier een sleutelrol.

AI-vaardigheden cruciaal

Het is duidelijk dat AI niet langer een luxe is, maar een noodzakelijke tool. Het is dan ook van groot belang dat organisaties niet alleen investeren in technologie, maar vooral niet de personen vergeten die ermee dienen te werken. Iedereen zal dan ook toegang moeten krijgen tot AI-training. Daarnaast spelen leidinggevenden een cruciale rol in het creëren van een cultuur waarin het gebruik van AI niet alleen maar geaccepteerd wordt, maar ook sterk wordt aangemoedigd.

AI-agenten voor juridische toepassingen

Er is veel te doen om AI-agenten. Zien we dat dit jaar ook terug in de juristerij? AI-agenten zijn autonome softwareprogramma's die taken uitvoeren op basis van kunstmatige intelligentie. Ze maken gebruik van geavanceerde algoritmen en taalmodellen (zoals GPT) om zelfstandig beslissingen te nemen, taken uit te voeren en te reageren op input van gebruikers. De uitdaging voor de juridische sector in 2025 is om te identificeren waar AI-agents waarde kunnen toevoegen en hoe deze te integreren in bestaande processen.

AI-wetgeving en regulering

Overheden zullen blijven werken aan regelgeving om het gebruik van AI te sturen, schadelijk gebruik te voorkomen en mensenrechten te beschermen. Dit omvat het aanpakken van risico's zoals discriminatie en desinformatie, en het waarborgen van transparantie en verantwoordelijkheid in AI-systemen. Wat kunnen AI-agents precies?

• Complexe taken opsplitsen in kleinere subtaken en deze zelfstandig afhandelen. Dit zorgt voor meer precisie en efficiëntie.

• Meerdere AI-agents kunnen samenwerken om complexe problemen op te lossen. Elk kan zich specialiseren in een bepaald aspect, zoals planning, onderzoek, of gegevensanalyse.

• AI-Agents kunnen zich continu aanpassen op basis van nieuwe of veranderende informatie. Dit maakt hen flexibel en beter in staat om te reageren op onverwachte situaties.

Betrouwbare AI

Met strengere regelgeving, zoals de EU AI Act en interne richtlijnen, ligt in 2025 de nadruk op het compliant en ethisch gebruik van AI. Organisaties moeten ervoor zorgen dat ze op de hoogte zijn en blijven van toepasselijke wet- en regelgeving en vervolgens de vertaalslag maken naar hun eigen processen.

Ze kunnen er bovendien niet omheen dat medewerkers gebruikmaken van AI. Dat gebruik zal in goede banen dienen te worden geleid, onder meer door het opstellen van beleid op dit onderwerp.

Het belang van datakwaliteit

De kansen voor het inzetten van het AI en het opvolgende succes daarvan hangt in grote mate af van de kwaliteit van de data binnen een organisatie. Slechte of inconsistente data kan leiden tot onnauwkeurige resultaten en gemiste kansen, terwijl hoogwaardige data AI in staat stelt om waardevolle inzichten te genereren en processen te optimaliseren. Organisaties die de AI-boot niet willen missen, moeten daarom een strategische focus leggen op datakwaliteit. Dit betekent niet alleen het opschonen en structureren van bestaande gegevens, maar ook het implementeren van robuuste databeheersystemen en het waarborgen van continuïteit in dataverzameling.

In 2025 zal de juridische sector fundamenteel worden veranderd door de mogelijkheden van AI. Dit biedt zowel uitdagingen als kansen. Organisaties die investeren in datakwaliteit en een proactieve benadering hanteren, kunnen profiteren van snellere werkprocessen, diepere inzichten en verbeterde dienstverlening. Het is aan juridische professionals om deze technologie niet alleen te omarmen, maar ook actief de kennis en vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn om AI optimaal in te zetten. Alleen door een strategische en goed doordachte aanpak kunnen organisaties de volledige potentie van AI benutten en een leidende positie innemen in een steeds meer door technologie aangedreven sector.